Era bouts dera mountanho, l'aven vist, èro la revisto d'Era 'Scolo deras Pireneos foundado à Sant-Gaudens per Bernat Sarriéu.
Aquelo revisto publicavo dounc també de tèste en lengadouciô d'Ariejo, e anat vèire qu'èrou en ourtougràfio mistralenco zéssi també.
Le farou
Picart, Bergèro, Lioun, Paris,
Brabis farous, bostis noums m'encanton.
Aimi, pla lenh des canhots que banton,
Boste balent e biu jaupadis.
N'en sabi un — e de qu'uno rasso?:
Se le besiots, james embahit (1)
Se le besiots, courren eberit (2),
Dins le pradal ou dins la tirasso (3)!
Coulou d'amouro e de cardelas,
Taleu suspres noste amic rauquejo;
E countro le moussu que s' passejo
Se lanso rette (4) semblo 'n loubas!
Mes perdounats un'ernho (5) parelho:
Que bol toutjoun defende l’oustal!
Se crido fort, bous fara pos mal;
Moussego pos se que biôu ou ouelho (6).
Pr'aco, quilhat, rounan, tremoulan,
Sio calimas (7), sio rudo frescuro
Quant le troupel precious s'apasturo,
Gaitas le bous se destermenan.
L'ome, de cops, bramo e le courrousso:
— Tè, tè, Lioun; biro le de part!
Pico l'al pè, pico le, pendart!
E le pauras taleu se trigousso (8):
Jaupan a mort, sautan al garrou,
Trabetso milh, restout (9) e luserno.
Mes souenh, tabes tout que se gouberno
Per le soul biaich (10) de noste mestrou.
Al soulelh coulc tout aco debaro
Debes la bordo ount, poujan al cel,
Un menudet e loung fumarel
Dits que la soupo es presto tout aro.
Deicho l’ourgulh al gous de saloun:
El non couneich jouinos (11) e fadesos,
Boubous, poutous, parlotos bourjouesos;
Es al trebalh — e sense galoun!
Aro un fiulet, al plat le coubido:
Sense carnha, sense trepeja,
Ounestoment reçeu soun manja,
Pr'amou qu'aué s'a ganhat la bido.
E se, ouerats (12), l'aujol ou l'efant
L'i fen, per joc, uno rasounado,
Lebo su l'pic sa caro, blincado (13)
E soun elh dous semblo'n elh uman.
Georges RÉGIS
(Parla del Mas d'Azil)
Mestre en Jocs Flourals de l'Escolo
(1) embahit: embarrassé; (2) eberit: éveillé; (3) tirasso: chemin forestier ; (4) rette: tout droit; (5) ernho:
hargne; (6) biôu ou ouelho: bœuf et brebis; (7) calimas: chaleur d'orage; (8) se trigousso: se démène;
(9) restout: chaume; (10) biaich: Jugement; (11) jouinos minauderies; (12) ouerats: voyez-vous; (13) blincado: inclinée.
L’ivern!
Nébo! les bourrils blancs s'apegon al carrèu.
Le campestre semblo estroupat de coutou 'n ramo
E l’auta 'nfurounit que touto la nèit bramo
Apièloco als cantous les mountairous de nèu.
Un aparrat planhiu piulo jous la teulado;
De granos s'en vets cap e tridolo de fam,
Mentre que malfeitous, un doulent galipan
Apresto un trapadèlh amb'un gra de cibado.
Al dessus dels oustals le fum nou'n pot puja
Dins l'aire barrejat de gibrado e de glasso,
E se qualcun, d'azart, dins la carrièro passo
Se bufo dins las mâs e court per s'estuja.
Aro va pica nau al cadran de l'escolo,
Les drolles, al galop, travèrson le fièiral,
Mès s'aturon avans d'engulha le pourtal
Per trepeja la nèu e 'n tira qualco bolo.
Auèi nostre factour e l' journal vendran tard,
Les aibres soun cargats d'un gibre que s'agafo;
Qu'a trincat, per endreits, le fièl del telegrafo
E mes en panno al founs de la costo, le car .
Agradiu tems d'ivèrn ça que la! sazou bèlo
Ount menino alestis un aboundous fricot
Amb'un boun coufit d'auco ou la carn del pourcot
Ou le cambajou fi de la joueno marèlo,
Ount las patanos mèmo en goustouses talhous
Amb'un pessic d'alhet fèn un plat de prumièro,
Ount las bounos audous volon dins la carrièro,
Carbonnados, tripous, milhas e pescalhous.
† Clovis ROQUES Majoural Arièjes
Era bouts dera mountanho, genié -febrié 1961