Overblog
Editer l'article Suivre ce blog Administration + Créer mon blog
26 novembre 2014 3 26 /11 /novembre /2014 22:25

La Cabreta nòt 191, de mai de 2007, pagino 11

 

Un fantasme be franchimand, e ben espanhòu també, es una lengo unico dinc toùti si detalhs, fantasme, car impoussible de realisa. Sufis d’óugi lou franchimand de Lillo, lou de Brèst, lou de Paris, lou de Lïoun, lou del Berry… sèns parla del francés parlat per lei minouritats naciounalos coumo nàutri lis omes d’Oc ou li Basques e li Corses…

 

Moun esperienço d’abouro dez ons al Felibrige es que la varietat lenguistico entravo jis l’entre-coumprensiou, entre quites gents noun-infourmats dis autros variantos dialectalos. Sufis de plô couneisse soun parla loucau per entendre aigidomen lis àutri ; bessai pas cado mot, mas almen cado fraso.

 

Dichan-hou claromen, lou fantasme plô franchimand d’un "occitan"  monouforme es un fantasme naciounalisto à la franchimando.

Una talo formo unico sario pas necessàrio (amai inquèro !) que dién  l’encastre d’uno Oucitànio independento e plô centralisado. Acò’i pas moun fantasme.

 

Toutos las persounos que se sou ensajados à la letraduro, qu’acò sàio Teulat, iéu, e tont d’àutri, nous san atrachats que pel moument i o pas de formo « d’Occitan fédéral » que pougo douna toutos lis espléchios necessàrios à l’espressiou literàrio, qu’es dounc fatalomen dialectalo.

 

En fait, aquelo formo federalo pantaiado ourio pas de razou d’èsse que dién lou lengatge administratieu al sens larje, per d’anoùncios coumo : « Vous pregan de leissa li cabas doubèrts quand passat à la caisso per nous ajuda de iuta countro la fraudo ».

 

En aquel quite cas, e despuèi l’ourigino, nousto lengo o de variantos irreductiblos : ca/cha e al/au, èl/èu ; e à moun vejaire la varietat dis articles, que gèino pas li quites debutants.

 

Quand avio quinge ons, ple de bouno voulountat, acceptavi de parla « le languedocien référenciel » (toujour noun-definit çaquedelai. Acò’s una causo que m’espanto, que li tenents li mai fervourous de l’unicitat lenguistico, ajou pas pougut, en mai de cinquanto ons ! coungreia una « nòrma » preciso), e persounalomen, acceptario forço plô coumo lengo literàrio e administrativo touto formo d’Oc, mai que sàio autentico, e pas una semoulo sintetico catalanisado coumo l’occitan. Saquedelai accepti forço plô councrètomen coumo lengo coumuno lou prouvençau mistralenc, mentre que sèi tout-parier Auvernhat.

 

L’empego es que lou poble dinc soun ensem o pas aquelo ideolougìo de l’unicitat, et qu’en parlant « lengadocian referencial » ou prouvençau mistralenc, pèrdi touto poussibilitat d’acciou de manté e de proumouciou en Auvernho, qu’es pamen, perdounat-me, lou territòri d’Oc que m’interesso d’en primier.

 

Dounc nous chau tourna coumo noùstis aujòus à quaucos variantos irreductiblos qu’èi mençounados çai-abons.

En deforo del sud-ouèst, lou mounde n’aun coustiumo. Amai sounou « Niçard » dinc lis Aups Marins dous dialectes plô diferents : lou Niçard de Niço, qu’es de prouvençau ammé quaucos especificitats, e lou Gavot que coumenço à sièi kiloumètres de Niço. Un dirò :

« càntoun en caminan dinc li caussida » quand l’aute dirò « chàntoun en chaminan dinc lei chaussiés ».

La famouso isouglosso ca/cha es pas estanco. Anat averiga din lei Cevenos. 

 

Dién la pratico, en deforo d’internet, escrivi dién de revistos loucalos ounde vézi pas l’interés d’escriure par eisemple « lou soulelh » quand m’adreissi à de gents que dizou toùti /lou shouïl, lou shougui, ou lou shouguic’h/ En aquel cas prefèri escriéure « lou souguilh ». 

 

Una grafìo « soulelh » sario una traducciou, pas una transcripciou.

 

Mas una formo escrito, amai parlado de lengo d’Oc, reducho à-n-aquessos quaucos variantos se pot counsidera.

 

(lis autros variantos sou pas trop interessantos à nouta : per eximple pensi qu’avan interés à escriéure toùti « demoura », lou quite mounde coumo iéu que dizou « dimoura » ou li de l’Aude, que dizou « damoura »)

 

Acò’s amai una tendencio di gents qu’escrivou. Per eximple en Auvernho, escriven e counjugan toùti per escrit l’imperfait del vèrbe « èsse » d’aquel biais :

« èri, ères, èro, eran, erat, èrou »

 

Acò’i la counjugasou di troubadours, e cò’s la que nous aturo lou mai di prouvençaus.

Pamen dién la vido vidanto utilisan tout eitant una counjugasou mai dialectalo :

« èri, saiés, èro, saion, saiat, saiou ».

 

Quand i o necessitat d’unitat pan-dialectalo, lis adaptacious tout lou mounde lei fo naturalomen. (à la soulo excepciou di Setimanians que se crezou sourtits de la cuèisso de Jòus)

 

 

                             Alan Brocq

 

 

        ac2e08704f2a74308659fca3d12e46dd

 

 

 

 

 

Partager cet article
Repost0

commentaires

A
<br /> Tu es sous surveillance, Mistralenc !<br />
Répondre
L
<br /> <br /> Lou Califat Islamique arribo pas en Auvernho. Li sarrazis pouguèrou pas jamai i dintra. Poudrés pas tampauc.<br /> <br /> <br /> <br />
M
<br /> Nous ne sommes pas racistes, nous.<br /> <br /> <br /> Nous voyons plus grand;<br /> <br /> <br /> Notre pays c'est l'Occitanie<br /> <br /> <br /> Notre patrie est le grand califat islamique<br />
Répondre
L
<br /> <br /> L'Occitanie acò'i<br /> pichou, sounque uno regiou de Franço, e soulomen pas entièro puèi que lou Roussilhou n'en<br /> fai<br /> pas<br /> partido.<br /> <br /> <br /> <br />
M
<br /> Nopus éminerons tous les parasites de la société d'Oc: félibres, auvergnats homosexuels du Comminges, druidistes, gasconistes, etc...<br />
Répondre
L
<br /> <br /> Lou nazisme occitan countùnio.<br /> <br /> <br /> <br />
M
<br /> Visca la lenga occitana unica e islamica !<br /> <br /> <br /> Vergonha als auvernhats !<br /> <br /> <br /> Los felibres a la mar !<br /> <br /> <br /> Lo califat viste !<br />
Répondre
L
<br /> <br /> Nazis pendent<br /> l'Oucupaciou<br /> li gestapoccitans sou<br /> islamistos d'uèi.<br /> Liour coustanço<br /> es lour azir de<br /> la<br /> Franço  e de<br /> la<br /> Demoucracìo.<br /> <br /> <br /> <br />

Presintaciou

  • : Mistralenc, blog en lengo d ' oc
  • : Le blog Mistralenc est la suite du groupe "Info d'oc" mais un blog offre plus de possibilités, notamment d'illustrations.La pratique de Info d'oc a amené à rajouter une rubrique "actualitat" car les abonnés prenaient plaisir à commenter en langue d'oc les sujets chauds.Amm' acò dounc Mistralenc es coumo Info d'oc un endrèit ounde li gents prendou plazi de charra en lengo d'oc.Es animat per li felibres de "La Coumpanhio mistralenco".
  • Contact

Nouste princìpi

UIRIONA EðI SACRA


  La vertat es sagrado


 

Rechercher

Uno citaciou d'un arabe cristiô

« So que retrazi d’uèi al mounde arabe, acò’i l’indigenço de sa counsciéncio mouralo, ço que retrazi à l’Oucident, acò’i sa proupensiou à muda sa counsciéncio mouralo en esplecho de douminaciou. »

 

                                                                                     Amin Ma'alouf

Uno citaciou inteligento

La monarchie, dans notre pays, est franque, elle n'est pas gauloise.

 

                  (Proudhon)

Henri Doniol

Les patois de la Basse-Auvergne, 1878

 

Pagino 20

 

« Si l’accentuation, qui est la prosodie de chaque langue, constitue un signe de race,  la race appartient au patois de la haute Auvergne ; dans ce cas le brivadois est en basse Auvergne le moins éloigné du parler d’autrefois, car il suffit d’ajouter peu de chose à sa prononciation pour le rendre identique au patois cantalien. »